دیابت در سالمندان

دیابت یک بیماری جدی در سالمندان است. ۳۳ درصد از افراد بالای ۶۵ سال تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. افراد زمانی به دیابت مبتلا می شوند که گلوکز خون آنها یا همان قند خون بیش از حد طبیعی بالا باشد. دیابت در افراد مسن با مرگ و میر بالاتر، کاهش وضعیت عملکردی و افزایش خطر از دست دادن عضو همراه است. افراد مسن مبتلا به دیابت در معرض خطر جدی عوارض میکروواسکولار قلبی عروقی حاد و مزمن هستند.

رژیم غذایی نامناسب، عدم تحرک، متابولیک ضعیف و… مهمترین دلایل دیابت در سالمندان هستند. از همین رو مراقبت های اصولی برای سالمندان باید شامل برنامه ریزی غذایی صحیح، مصرف به موقع دارو و تمرینات ورزشی مناسب باشد. از این طریق می توان به کنترل قند خون کمک کرد و میزان عوارض ناشی از دیابت را تا حد زیادی کاهش داد. استخدام پرستار سالمند برای نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل یکی از مهمترین اقداماتی است که می‌ تواند به رفع نیاز های سلامتی و مراقبتی افراد مسن کمک کند. برای این منظور باید با مراکز خدمات پرستاری معتبر و شناخته شده مانند مرکز خدمات پرستاری تهران درمان تماس بگیرید.

در این مقاله سعی شده تا علائم، چگونگی تشخیص، عوارض و کنترل بیماری دیابت در سالمندان مورد بررسی قرار گیرد. با ما همراه باشید تا هر آنچه که لازم است را در این زمینه بیاموزید.

بیماری دیابت در سالمندان

برای تامین انرژی مورد نیاز، بدن مقدار زیادی از غذای دریافتی را به قندی به نام گلوکز تبدیل می کند. برای استفاده از گلوکز، بدن به هورمونی به نام انسولین نیاز دارد تا بتواند انرژی مورد نیاز سلول ها را تامین کند. ابتلا به دیابت باعث می شود تا بدن نتواند انسولین کافی تولید کند و گلوکز برای مدت طولانی تری در خون باقی بماند. این امر می تواند باعث مشکلات سلامتی متعددی در سالمندان شود.

انواع دیابت

بیماری دیابت در سالمندان به دو شکل زیر مشاهده می شود:

• دیابت نوع 1: بدن، در این نوع از دیابت، انسولین نمی سازد.
• دیابت نوع 2 : بدن، انسولین را به خوبی تولید یا استفاده نمی کند. که شایع ترین نوع دیابت بوده و در افراد مسن هم ابتلای بیشتری دارد.

میزان قند خون در سالمندان

 محدوده طبیعی سطح قند خون بین 70 تا 130 میلی گرم در دسی لیتر قبل از غذا خوردن است. سطح گلوکز خون سالمندان دو ساعت پس از صرف غذا باید کمتر از 180 میلی گرم در دسی لیتر باشد. طبق تحقیقات انجام شده دیابت افراد مسن در سال 2011 با توجه به اهداف گلیسمی، دو دسته بندی برای میزان قند خون سالمندان به شرح زیر انجام گرفته است:

• برای افرادی که به بیماری های خاصی مبتلا نیستند، محدوده قند ناشتا، بین 117-135 میلی گرم در دسی لیتر توصیه می شود.
• بیماری های شایع در سالمندان بر میزان قند خون آنها تاثیر گذار است. برای افراد مسن ضعیف و آنهایی که چندین بیماری دارند، محدوده قند ناشتا 137-162 میلی گرم در دسی لیتر برای به حداقل رساندن خطر هیپوگلیسمی و بهبود بهتر متابولیک توصیه می شود.

علائم قند بالا در افراد مسن

برخی از افراد مسن مبتلا به دیابت ممکن است متوجه ابتلا به این بیماری نباشند، زیرا علائم اغلب به کندی ایجاد شده و حاد نیستند. علائم دیابت در سالمندان با احساس خستگی، افزایش گرسنگی یا تشنگی، کاهش وزن بدون رژیم، تکرر ادرار و تاری دید همراه است. همچنین ممکن است فرد به عفونت های پوستی مبتلا شده و بریدگی ها و کبودی های بدن او به سختی بهبود پیدا کند. برخی از افراد مسن مبتلا به دیابت ممکن است متوجه ابتلا به این بیماری نباشند، زیرا علائم اغلب به کندی ایجاد شده و حاد نیستند. همه این موارد می توانند نشانه هایی از یک مشکل جدی باشند. انجام به موقع ویزیت سالمندان در منزل می تواند به شناسایی زود هنگام بیماری کمک کند و از عوارض و آسیب های احتمالی پیشگیری نماید.

تشخیص دیابت در سالمندان

دیابت در سالمندان، توسط آزمایش ها و روش های زیر تشخیص داده می شود:

تست قند خون ناشتا

این آزمایش، پس از اینکه سالمند به مدت 8 ساعت ناشتا بود، انجام می شود. آزمایش معمولا برای بار دوم تکرار می شود، حدود 2 ساعت بعد از اینکه فرد ماده غذایی شیرینی مصرف کرد.

تست تحمل گلوکز خوراکی

در این آزمایش، قبل از نوشیدن یک نوشیدنی شیرین و دوباره 2 یا 3 ساعت بعد از آن، نمونه خون گرفته می شود. این آزمایش معمولاً در صورتی استفاده می‌شود که آزمایش قند خون ناشتا طبیعی باشد، اما علائم سالمند به گونه ای است که پزشک مشکوک به پیش دیابت یا دیابت نوع 2  است.

آزمایش قند خون تصادفی (غیر ناشتا)

اگر علائم دیابت و سایر علائم خطر مشاهده شوند، ممکن است پزشک این آزمایش خون ساده در مطب را با گرفتن یک قطره خون از انگشت سالمند انجام دهد. برای این تست لازم نیست فرد ناشتا باشد. سطح گلوکز 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر معمولاً نشان دهنده دیابت است.

آزمایش هموگلوبین (HbA1c)

آزمایش HbA1c برای تشخیص دیابت در سالمندان در یک بازه زمانی 3 ماهه درخواست می شود. برای انجام این آزمایش لازم نیست فرد ناشتا باشد.

عوارض دیابت در سالمندان

دیابت در سالمندان می تواند عوارض خطرناکی به همراه داشته باشد. در صورت عدم کنترل و درمان دیابت می تواند منجر به آسیب های جدی زیر شود:

مشکلات چشمی (رتینوپاتی)

برخی از افراد مبتلا به دیابت دچار بیماری چشمی به نام رتینوپاتی دیابتی می شوند که این می تواند بینایی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.

مشکلات پا

مشکلات پا در افراد دیابتی بسیار جدی است و در صورت عدم درمان می تواند منجر به قطع عضو شود. آسیب عصبی می تواند بر عصب پاها تأثیر بگذارد. همچنین قند خون بالا می تواند به گردش خون آسیب رسانده و باعث کندتر شدن زخم ها و بریدگی ها شود. درمان زخم دیابتی در منزل می تواند روند بهبودی را تسریع بخشیده و از مشکلات بیشتر پیشگیری نماید.

حمله قلبی و سکته مغزی

قند خون بالا برای مدتی می تواند به رگ های خونی آسیب برساند. این گاهی اوقات می تواند منجر به حملات قلبی و سکته شود.

مشکلات کلیوی (نفروپاتی)

دیابت می تواند در مدت زمان طولانی به کلیه ها آسیب برساند و پاکسازی مایعات اضافی و مواد زائد از بدن را دشوارتر کند. این مشکل به نفروپاتی دیابتی یا بیماری کلیوی دیابتی معروف است.

آسیب عصبی (نوروپاتی)

سطح بالای قند خون می تواند انتقال پیام بین مغز و هر قسمت از بدن را برای اعصاب دشوارتر کند و بر نحوه دیدن، شنیدن، احساس و حرکت تأثیر بگذارد.

بیماری لثه و سایر مشکلات دهانی

قند زیاد در خون و بزاق می تواند باعث تولید اسیدی شود که به مینای دندان حمله کرده و منجر به آسیب لثه‌ ها شود. رگ‌های خونی لثه ‌ها نیز ممکن است آسیب ببینند و احتمال عفونت لثه‌ها را افزایش دهند.

افزایش شانس ابتلا به سرطان

سالمندان دیابتی بیشتر در معرض خطر ابتلا به برخی سرطان ها هستند. همچنین برخی از درمان‌های سرطان می‌توانند بر دیابت تأثیر بگذارند و کنترل قند خون را سخت‌ تر کنند.

کاهش سلامت مغز

دیابت در سالمندان با افسردگی یا اختلالات شناختی همراه است.

هیپوگلیسمی در سالمندان

هیپوگلیسمی وضعیتی است که در آن سطح قند خون (گلوکز) کمتر از میزان طبیعی و نرمال است. هیپوگلیسمی در افراد مسن با عوارض قابل توجهی همراه است. هیپوگلیسمی می تواند منجر به اختلال عملکرد جسمی و شناختی این افراد شده و سلامت عمومی بیماران را تحت تاثیر قرار دهد.این بیماری با علائمی مانند تعریق، سردرد، ضربان قلب نامنظم، خستگی، اضطراب، سرگیجه، گزگز و بی حسی لب، لکنت زبان، تاری دید و تشنج همراه است. هیپو گلیسمی در سالمندان زمانی که خوردن مواد غذایی و نوشیدنی های شیرین تاثیری در افزایش قند خون دارد، یک هشدار محسوب می شود. بنابراین باید سریع به پزشک مراجعه نمود یا درخواست ویزیت در منزل را برای رسیدگی سریعتر به شرایط بیمار داشت.

کنترل دیابت در سالمندان

برنامه مدیریت دیابت در سالمندان موارد زیر را پوشش می دهد:

• میزان قند خون سالمند را مرتب بررسی کنید
• غذاهای سالم را برای سالمند انتخاب کنید. در صورت داشتن اضافه وزن با متخصص تغذیه، مشورت کرده و برنامه غذایی برای کاهش وزن سالمند ارائه دهید.
• فعالیت و تحرک باید جدی گرفته شوند. پیاده روی و سایر اشکال ورزش روزانه می تواند به بهبود سطح گلوکز در افراد مسن مبتلا به دیابت کمک کنند.
• داروها باید به موقع مصرف شوند، حتی زمانی که احساس می کنید، همه چیز خوب است.
• معاینات سلامتی، مانند: بررسی سلامت چشم ها، کلیه ها، دهان و دندان و… باید هرچند وقت یکبار بنا به تجویز پزشک انجام شوند.
• مراقب بریدگی ها و کبودی های جزئی سالمند باشید تا از ابتلا به عفونت جلوگیری کنید.

کلام آخر

دیابت شایع ترین علت نابینایی، نارسایی کلیه، قطع انگشتان پا یا ساق پا است. سوء مدیریت دیابت همچنین می تواند منجر به بیماری قلبی، سکته مغزی، آسیب عصبی و کاهش جریان خون شود که همگی این موارد می توانند باعث قطعی عضو شوند. جهت پیشگیری از از این موارد و رسیدگی بهتر به سالمند خود می توانید با یکی از بهترین مراکز خدمات پرستاری یعنی مرکز خدمات پرستاری تهران درمان تماس بگیرید. انواع خدمات درمانی در این مجموعه از جمله ویزیت پزشک، سرم تراپی، تزریقات در منزل و… زیر نظر مجموعه حرفه ای از پزشکان و پرستاران انجام خواهد شد. جهت آگاهی از خدمات این مرکز می‌توانید به پیج اینستاگرام تهران درمان مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط این مرکز اطلاعات لازم را کسب نمایید؛ همچنین میتوانید به اطلاعات تماس تلفنی، مشاوره رایگان آنلاین و مشاوره حضوری، در صفحه (تماس با ما)، دسترسی داشته باشید.