در این مقاله که توسط مرکز خدمات پرستاری تهران درمان یکی از مراکز فعال و پرآوازه در زمینه ارائه خدمات مراقبتی و درمانی به رشته تحریر درآمده، سعی شده تا یکی از مشکلات رایج در کودکان یعنی گوش درد به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد.
گوش با دریافت امواج صوتی و ارسال پیام به مغز کار می‌کند. امواج صوتی از مجرای گوش عبور کرده و به پرده گوش برخورد می‌کنند و باعث ارتعاش آن میشوند. لرزش پرده گوش باعث حرکت استخوان‌های ریز گوش خواهد شد. این حرکت امواج صوتی را به گوش داخلی می‌فرستد.
گوش درد به خصوص در کودکان خردسال شایع است و گاهی میتواند دردناک باشد، اما معمولاً نشانه مشکل خاص و جدی نیست. گوش درد کودکان میتواند برای مدت زمان کوتاه یا طولانی ادامه داشته باشد. این بستگی به علت بروز مشکل دارد. بیشترین علت گوش درد در کودکان عفونت است که معمولاً پس از چند روز بهبود می‌یابد. درد گوش معمولاً در کودکان زیر ۵ سال بیشتر مشاهده میشود، زیرا کودکان لوله استاش کوتاه‌تر و باریک‌تری نسبت به بزرگسالان دارند، بنابراین احتمال مسدود شدن آن در اثر عفونت بیشتر است. در واقع گوش درد معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که مجرای گوش مسدود شده و مانع تخلیه مایعات از کانال گوش شود. تجمع مایع در گوش میانی محل مناسبی برای شروع عفونت است. عفونتی که موجب انسداد شده در نهایت باعث افزایش فشار پشت پرده گوش و درد بیشتر میشود.
اما عفونت به چه دلیلی ایجاد میشود؟ علل گوش درد کودکان و بهترین راه درمان چیست؟ ما اینجا هستیم که به تمام سوالات شما در این زمینه پاسخ دهیم. با ما همراه باشید در مورد گوش درد کودکان بیشتر بیاموزید.
دلایل گوش درد کودکان چیست؟
گوش درد کودکان میتواند با علائم مختلفی از جمله دردناکی در گوش یا اطراف آن همراه باشد. نوزادان و کودکان کوچکتر معمولاً این دردناکی را با گریه نشان می‌دهند. بد خلقی، مشکلات شنوایی، مشکل در خواب و… از دیگر علائم گوش درد است. اگر مسئولیت نگهداری از کودک شما بر عهده پرستار است، پرستار کودک در منزل باید علائم را به سرعت شناسایی کرده و در صورت ادامه داشتن آنها بیش از یک روز به پزشک مراجعه شود تا علت دقیق گوش درد کودکان مشخص و درمان آغاز گردد، اما علت گوش درد کودکان چیست؟
- عفونت گوش: عفونت گوش میانی (فضای پشت پرده گوش) شایع ترین علت است. عفونت گوش میتواند توسط ویروسها یا باکتری‌های مختلف ایجاد شود. معمولاً پزشک با مشاهده پرده گوش از طریق ابزار مخصوص مانند اتوسکوپ تفاوت را تشخیص میدهد. عفونتهای ویروسی گوش بیشتر از عفونتهای باکتریایی مشاهده میشوند. عفونت لوزه‌ها، پوسیدگی دندان به ویژه در دندان آسیاب، اوریون و… از مهمترین عفونتهای گوش در کودکان هستند. حدود 50 درصد از کودکان مبتلا به عفونت گوش تب خواهند داشت.
- گوش شناگر: این مشکل به خصوص در تابستان که کودکان به استخر برای شنا می‌روند، رخ میدهد. در واقع ممکن است ورود آب به گوش باعث عفونت یا تحریک پوستی کانال گوش شود. علامت اصلی خارش کانال گوش است. اگر کانال عفونی شود، دردناک نیز خواهد شد.
- آسیب کانال گوش: گاهی والدین از یک سواب پنبه‌ای برای پاک کردن گوش کودک استفاده می‌کنند. استفاده غیر اصولی از سواب پنبه ای یا گوش پاک کن باعث خراش و آسیب کانال گوش میشود.
- آبسه کانال گوش: عفونت فولیکول مو در کانال گوش میتواند بسیار دردناک باشد. به نظر میرسد این یک برآمدگی قرمز کوچک است. گاهی اوقات به جوش تبدیل میشود و نیاز به تخلیه دارد.
- جرم گوش: یک تکه بزرگ جرم گوش سخت میتواند باعث گوش درد خفیف شود. اگر موم توسط سواب‌های پنبه‌ای به داخل فشار داده شود، مجرای گوش ممکن است مسدود شود. این درد بدتر خواهد شد. معمولا در این شرایط بهترین اقدام شستشوی گوش در منزل یا مراکز درمانی است.
- ورود شی خارجی: کودکان کوچک ممکن است هر شی را وارد گوش خود کنند. اگر جسم تیز باشد یا خیلی به داخل فشار داده شود باعث درد خواهد شد.
- تغییر فشار هوا: اگر لوله گوش مسدود شده باشد، افزایش ناگهانی فشار هوا به ویژه در ارتفاعات میتواند باعث کشیده شدن پرده گوش شود. این با درد شدیدی همراه خواهد بود. معمولاً هنگام پایین آمدن برای فرود گوش درد شروع میشود. اگر این مشکل به موقع درمان نشوند، می توانند بسیار دردناک شوند.
علت گوش درد ناگهانی کودکان
عفونت گوش میانی علت گوش درد ناگهانی کودکان است. این مشکل میتواند بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد، اما در کودکان بسیار شایع‌تر است. عفونت گوش میانی به شکل‌های زیر ظاهر میشود:
اوتیت میانی حاد (AOM) : این نوع عفونت گوش نسبتاً ناگهانی ایجاد میشود. گوش میانی متورم و قرمز شده، مایعات و مخاط در داخل گیر کرده و باعث تب، گوش درد و کاهش شنوایی خواهند شد.
اوتیت میانی همراه با افیوژن (OME): در این نوع عفونت فروکش می‌کند، اما مایع (افیوژن) و مخاط همچنان در گوش میانی جمع میشوند. کودک شما ممکن است احساس درد، پری گوش و کاهش شنوایی را تجربه کند.
اوتیت میانی مزمن همراه با افیوژن (COME): در این وضعیت، عفونت از بین می‌رود، اما مایع یا در گوش میانی باقی می‌ماند یا دوباره به داخل آن برمی‌گردد. در نتیجه، کودک شما ممکن است احساس درد و کم شنوایی داشته باشد. این اثر گذاری آنتی بیوتیک برای عفونت گوش را با چالش نیز مواجه خواهد کرد.
آسیب ستون فقرات گردن به دلیل سقوط یا تصادف و التهاب غدد لنفاوی از دیگر علل گوش درد ناگهانی در کودکان هستند.
گوش درد کودکان هنگام سرماخوردگی
طبیعی است که کودک 8 بار یا بیشتر در سال سرما بخورد. به دلیل اینکه صدها ویروس سرماخوردگی مختلف وجود دارند. کودکان خردسال نسبت به هیچ یک از آنها مصونیت ندارند. بیشتر سرماخوردگی‌ها در عرض 5 تا 7 روز بهبود می یابند، اما در کودکان کوچک ممکن است این بیماری تا 2 هفته طول بکشد. عفونت گوش در نوزادان و کودکان کوچک شایع است. این اغلب از عوارض سرماخوردگی است و گاهی اوقات باعث افزایش دمای بدن میشود. برای پایین آوردن تب کودک در این موارد باید اقدامات درمانی را به سرعت آغاز نمود. یک نوزاد یا کودک نوپا ممکن است هنگام درد گوش خود را بکشد یا مالش دهد. سایر علائم احتمالی گوش درد ناشی از سرماخوردگی شامل درجه حرارت بالا، تحریک پذیری، گریه کردن، مشکل در تغذیه، بی قراری در شب و سرفه میباشد.
عفونت ناشی از سرماخوردگی مهمترین علت گوش درد کودکان است. همانطور که گفته شد، کودکان خردسال بیشتر از بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا می شوند، زیرا شیپور استاش آنها کوتاه‌تر، باریک‌تر و افقی است. شیپور استاش از تجمع فشار هوا جلوگیری کرده و مایع را از گوش میانی خارج می‌کند. سرماخوردگی یا آلرژی میتواند باعث تورم و احتقان دیواره بینی، گلو و شیپور استاش شود. در این صورت مایع از گوش میانی خارج نشده و محلی برای رشد باکتری‌ها و ویروسها خواهد شد. از طرفی کودکان خردسال دارای سیستم ایمنی ضعیف‌تری هستند، از این رو مبارزه با عفونت برای آنها دشوارتر است. در صورت عدم درمان به موقع این مشکل میتواند باعث پارگی و آسیب پرده گوش شود. عفونتهای باکتریایی گوش نیاز به آنتی بیوتیک خوراکی دارند. عفونتهای ویروسی گوش خود به خود بهتر میشوند. آنها به داروی ضد درد و مراقبت‌های حمایتی نیاز دارند.
شما می توانید به پیج اینستاگرام تهران درمان با نام TehranDarman مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط نیروهای متخصص مجموعه اطلاعات لازم را کسب نمایید. برای مشاوره حضوری کافیست به آدرس تهران، خیابان بهار شمالی، بالاتر از طالقانی، ساختمان 219 بهار، طبقه 3، واحد 12 مراجعه کنید. فرم مشاوره رایگان در صفحه تماس با ما ، مشاوره آنلاین از طریق چت پشتیبانی؛ و شماره تلفن های زیر نیز میتواند پل ارتباطی شما با مجموعه باشند:
گوش درد کودکان همراه با تب
درد گوش در کودکان میتواند با تب نیز همراه باشد. عفونت گوش معمولاً پس از ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی رخ میدهد. علائم آن در کودکان شامل تب، احساس ضعف یا ناخوشی است. عفونت گوش در سن 6 ماهگی تا 2 سالگی به اوج خود میرسد. تا سن 8 سالگی این یک مشکل رایج است. شروع عفونت گوش اغلب در روز سوم سرماخوردگی است. 90 درصد کودکان حداقل یک بار عفونت گوش را تجربه کرده‌اند. این نوع عفونت‌ها معمولا با تب همراه هستند. از طرفی آبسه دندان و عفونت حلق نیز میتوانند با تب همراه باشند.
نکته مهم: نوزادان کمتر از 3 ماه که تب دارند، حتی اگر خوب به نظر برسند، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
درمان سریع گوش درد کودکان
درمان سریع برای گوش دردی که به دلیل عفونت باکتریایی باشد، از طریق آنتی بیوتیک خواهد بود. برخی از عفونتهای گوش نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارند، اما بسیاری از آنها بدون این دارو بهبود می‌یابند. اگر عفونت خفیف باشد، سیستم ایمنی بدن اغلب می تواند به تنهایی با عفونت مبارزه کند.اگر مشکوک به عفونت گوش فرزندتان هستید، پزشک اطفال میتواند علت آن را درست و دقیق تشخیص داده و درمان مناسب را تعیین کند.
درمان گوش درد کودکان در منزل
حتی زمانی که آنتی بیوتیک‌ها تجویز میشوند، 24 تا 48 ساعت طول خواهد کشید تا اثر کنند. در این بازه زمانی لازم نیست کودک شما درد را تحمل کند. راه‌های ساده و موثری برای کاهش ناراحتی و درد گوش کودکان به شرح زیر وجود دارد:
- داروی بدون نسخه ضد تب و درد
مصرف این داروها بر اساس سن، باید زیر نظر پزشک باشد. داروهای بدون نسخه میتوانند به کاهش درد و تب در کودک شما کمک کنند. هنگام دادن داروهای کاهش دهنده تب، برچسب و دستورالعمل‌ها را به دقت بخوانید. برای کودکان کمتر از 6 ماه فقط استامینوفن تجویز خواهد شد. برای کودکان بزرگتر از 6 ماه، می توانید از ایبوپروفن برای کاهش تب و درد استفاده کنید.
نکته مهم: هنگام درد گوش به کودکان آسپرین همراه با آنتی بیوتیک ندهید، زیرا این میتواند باعث سندرم ری شود، یک بیماری نادر اما بسیار جدی که به کبد و مغز آسیب می رساند.
- کمپرس گرم یا سرد را روی گوش فرزندتان قرار دهید
یک دستمال سرد و مرطوب را به مدت 20 دقیقه روی گوش خارجی قرار دهید تا به کاهش درد کمک کند. در برخی از کودکان کمپرس گرم برای کمک به کاهش درد ترجیح داده میشود. از یک حوله گرم استفاده کنید و آن را روی گوش بمالید.
- کودک را هیدراته نگه دارید
کودک خود را به خوبی هیدراته نگه دارید. مایعات خنک به او بدهید.
- سر فرزند خود را بالا نگه دارید
بالا نگه داشتن سر کودک مقداری از فشار گوش را کاهش میدهد. اگر کودک شما بزرگتر از 2 سال است و دیگر در گهواره نمی‌خوابد، از بالش برای بالا نگه داشتن سر او استفاده کنید.
- مراقب ترشحات گوش باشید
ترشح چرک یا مایع عفونی از گوش میتواند با عفونت گوش اتفاق بیفتد. بیشتر اوقات، پس از درمان عفونت گوش بهبود می‌یابد. ترشحات را پاک کنید. مراقب باشید که گوش را با پنبه مسدود نکنید، زیرا چرک باقی مانده باعث عفونت دیواره مجرای گوش خواهد شد.
آنتی بیوتیک برای گوش درد کودکان
به طور معمول پزشکان برای درمان گوش درد ناشی از عفونت آموکسی سیلین تجویز خواهند کرد. در کنار آموکسی سیلین سیپروفلوکساسین داروی رایج دیگری برای درمان گوش درد کودکان است. کوآموکسی کلاو، اریترومایسین، کوتریموکسازول و در موارد حاد سفکسیم نیز تجویز خواهند شد.
قطره برای گوش درد کودکان
قطره نه تنها برای گوش درد بلکه برای درمان گرفتگی گوش نیز تجویز میشود. اینکه کدام قطره برای گوش بهتر است به علت بیماری گوش بستگی دارد. به عنوان مثال:
- قطره کلرامفنیکل برای کمک به درمان عفونتهای باکتریایی
- قطره بتامتازون برای درمان التهاب، خارش و درد
- قطره گلیسرین فنیکه برای از بین بردن جرم گوش
- قطره کلوترومازول برای درمان عفونت قارچی
تجویز خواهند شد. این قطره‌ها نباید به صورت خودسرانه مصرف شوند. برای جلوگیری از عوارض جانبی حتماً با پزشک مشورت نمایید.
نتیجه پایانی
گوش درد یکی از شایع ترین دلایل مراجعه والدین به مطب پزشک یا ویزیت در منزل برای کودکان است. گوش درد می تواند نشانه‌ای از عفونت گوش یا یک بیماری زمینه‌ای باشد. به ندرت، گوش درد کودکان نشانه یک بیماری جدی است. درمان بستگی به علت بیماری دارد. برای دریافت خدمات مراقبتی و درمانی میتوانید با مرکز خدمات پرستاری تهران درمان تماس حاصل نمایید. در این مرکز پزشکان و پرستاران متخصص، مجرب و آموزش دیده تمام تلاش خود را می‌کنند تا بهترین خدمات بهداشتی و پزشکی را برای متقاضیان ارائه دهند.
جهت آگاهی از خدمات این مرکز میتوانید به پیج اینستاگرام تهران درمان مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط این مرکز اطلاعات لازم را کسب نمایید؛ همچنین میتوانید به اطلاعات تماس تلفنی، مشاوره رایگان آنلاین و مشاوره حضوری، در صفحه (تماس با ما)، دسترسی داشته باشید.
