سرخک که سرخجه نیز نامیده می شود یک عفونت ویروسی نسبتا شایع در دوران کودکی است. اگر در مورد ابتلای فرزند خود به این بیماری دچار نگرانی هستید مرکز خدمات پرستاری تهران درمان با هدف آگاهی بخشی بیشتر به شما عزیزان در این زمینه مقاله زیر را نگارش نموده است.
بیماری سرخک زمانی بسیار رایج بود، اما امروزه از طریق واکسن قابل پیشگیری است. سرخک در کودکان به راحتی در سراسر بدن پخش میشود و میتواند برای کودکان کوچکتر خطرناک و حتی کشنده باشد. البته نرخ مرگ و میر ناشی از ابتلا به ویروس سرخک در سراسر جهان کاهش یافته است، زیرا نسبت به گذشته کودکان بیشتری واکسن سرخک را دریافت کرده‌اند. با این وجود این بیماری همچنان سالانه بیش از 200000 نفر را از بین می‌برد که بیشتر آنها کودکان هستند.
به طور معمول سرخک باعث ایجاد بثورات قرمز و لکه دار میشود که معمولاً ابتدا روی صورت و پشت گوش‌ها ظاهر میشوند، سپس به تدریج از این قسمتها به سمت پایین بدن گسترش می‌یابند طوری که سینه و کمر را درگیر کرده و در نهایت پاها را نیز درگیر میکنند. اگر فکر می کنید ممکن است شما یا فرزندتان در معرض سرخک قرار گرفته باشید یا اگر شما یا فرزندتان جوش‌هایی شبیه سرخک دارید، بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید. پزشک در مورد سوابق واکسیناسیون شما و خانواده‌تان خواهد پرسید تا اقدامات درمانی را با دقت بیشتری آغاز نماید. در این مقاله علائم، عوارض و نحوه درمان سرخک در کودکان به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفته است. با خواندن مطالب زیر شما اطلاعات ارزشمندی در این زمینه دست پیدا خواهید کرد.
سرخک در کودکان چگونه است؟
همانطور که گفته شد سرخک از بیماری‌های مسری دوران کودکی است. اگر کودکی در یک اتاق با فرد آلوده تماس داشته باشد، احتمال زیادی خواهد داشت که به این بیماری مبتلا شود. یک فرد آلوده به تنهایی ممکن است از هر 10 نفر کودک واکسینه نشده، 9 نفر را به سرخک مبتلا کند.
کودکی که مبتلا به ویروس سرخک است، از حدود یک روز قبل از بروز علائم احساس ناخوشی خواهد کرد. به طور معمول حدود 4 روز قبل از شروع بثورات، احتمال سرایت به کودکان دیگر خواهد بود، بنابراین اگر مشکوک به سرخک در کودکان خود هستید بهتر است مانع حضور آنها در مهد کودک یا مدرسه شوید. کودکان مبتلا باید حداقل 4 روز پس از ظاهر شدن بثورات از همه افراد واکسینه نشده دوری کنند. اگر کودک شما در نزدیکی فرد مبتلا به سرخک بوده است تا زمان تشخیص قطعی توسط پزشک او را در خانه نگه دارید. در طی این مدت پرستار کودک در منزل باید هر گونه علایمی را فوری به پزشک اطلاع بدهد. سرخک در کودکان فقط به شکل بثورات کوچک نیست. سرخک می تواند خطرناک باشد، به ویژه برای نوزادان و کودکان خردسال این میتواند با خطرات بیشتری همراه باشد. سرخک معمولاً با علایم زیر شروع میشود:
- تب بالا (ممکن است به بیش از 40 درجه برسد)
- سرفه
- آبریزش بینی (کوریزا)
- چشمهای قرمز و آبریزش ( ملتحمه چشم)
هر کدام از این علائم هشدار سلامتی برای کودک دلبند شماست، بنابراین باید آنها را جدی گرفته و نسبت به رفع و پیدا کردن علت مشکل سریع اقدام نمود.
شما می توانید به پیج اینستاگرام تهران درمان با نام TehranDarman مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط نیروهای متخصص مجموعه اطلاعات لازم را کسب نمایید. برای مشاوره حضوری کافیست به آدرس تهران، خیابان بهار شمالی، بالاتر از طالقانی، ساختمان 219 بهار، طبقه 3، واحد 12 مراجعه کنید. فرم مشاوره رایگان در صفحه تماس با ما ، مشاوره آنلاین از طریق چت پشتیبانی؛ و شماره تلفن های زیر نیز میتواند پل ارتباطی شما با مجموعه باشند:
سرخک در کودکان چند روز طول میکشد؟
در پاسخ به این سوال باید فاصله زمانی که کودک به ویروس مبتلا میشود تا زمانی که بهبودی کامل پیدا می‌کند را در نظر گرفت. سرخک زمانی پخش میشود که کودک در محیط آلوده به ویروس تنفس کند یا با مایع آلوده به ویروس تماس مستقیم داشته باشد. ویروس سرخک می تواند از طریق قطراتی که هنگام عطسه یا سرفه فرد مبتلا به سرخک به هوا پاشیده می شود، وارد بدن شخص دیگر شود. فردی که در معرض ویروس قرار می گیرد معمولاً 7 تا 14 روز بعد علائم را نشان می دهد. در طی این مدت ممکن است کودک هیچگونه علامتی یا نشانه‌ای از سرخک نداشته باشد. پس از شروع علائم ۲ تا ۳ روز طول میکشد تا کودکی که دچار سرخک خفیف شده بهبود یابد، اما بثورات سرخک پس از گذشت یک هفته از روی پوست صورت و بدن بیمار محو میشوند، البته گاهی تیرگی ناشی از بثورات روی پوست ممکن است به ۱۰ روز زمان برای از بین رفتن کامل نیاز داشته باشد. در موارد حاد که عفونت سرخک مشکلات پزشکی دیگری را به دنبال داشته باشد از بین رفتن کامل آن ممکن است چندین هفته طول بکشد. آنچه که دوره بهبودی را طولانی‌تر می‌کند عدم توجه به علائم و دستکاری جوش‌های پوستی است، بنابراین از پرستار بیمار بخواهید طی این مدت مراقبت‌های لازم را به درستی انجام دهد.
علائم سرخک در کودکان
بروز نشانه‌ها و علائم سرخک در کودکان در طی روزهای ابتدایی و بعد از آن به صورت زیر خواهد بود:
علائم اولیه سرخک در کودکان
7 تا 14 روز پس از ابتلا به عفونت سرخک اولین علائم ظاهر میشوند. سرخک معمولاً با علائمی شبیه سرماخوردگی شروع می شود و چند روز بعد بثورات پوستی ایجاد می شود. برخی از افراد نیز ممکن است لکه‌های کوچکی در دهان خود داشته باشند. اولین علائم سرخک عبارتند از:
- بالا رفتن دمای بالا
- آبریزش یا مسدود شدن بینی
- عطسه کردن
- سرفه
- دردناک و قرمز شدن چشمها
- ایجاد لکه هایی در دهان
علائم سرخک خفیف در کودکان
دو تا سه روز پس از شروع علائم ممکن است لکه های سفید ریز (لکه های کوپلیک) در داخل دهان کودک ظاهر شوند. این از علائم سرخک خفیف در کودکان است که پس از چند روز نیز رفع خواهد شد. در سه تا پنج روز آینده به مرور بثورات پوستی ظاهر خواهند شد. این بثورات معمولاً معمولاً به صورت لکه‌های قرمز مسطحی روی صورت در امتداد خط مو ظاهر میشوند و به سمت پایین سر یعنی گردن، تنه، بازوها و پاها گسترش می‌یابند. برآمدگی های کوچک برجسته نیز ممکن است در بالای لکه‌های قرمز صاف ظاهر شوند. در نهایت لکه‌ها از سر به کل بدن پخش خواهند شد. هنگامی که بثورات ظاهر میشود، تب کودک ممکن است به بیش از 40 درجه سانتیگراد برسد.
علائم سرخک در کودکان زیر یکسال
در کودکان زیر یک سال علائم اولیه سرخک مانند آنفولانزا میباشد که با تب نیز همراه است. اگر دمای بدن کودک افزایش یافته و تب او پایین نمی‌آید سرخک ممکن است علت قطع نشدن تب در کودکان باشد، از همین رو دیگر علائم باید سریع مورد بررسی قرار گیرند. پس از تب به مرور بثورات پوستی به شکل جوش‌های خارش دار روی بدن نوزاد مشاهده خواهند شد. بی قراری، گریه، بردن دست به سمت صورت، مقاومت در برابر خوردن شیر از مهمترین علائمی هستند که کودکان زیر یک سال پس از ابتلا به سرخک از خود نشان خواهند داد.
نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیفی که دارند بیشتر در معرض عوارض ناشی از سرخک قرار دارند بنابراین باید هرگونه علائم این چنینی بلافاصله مورد بررسی قرار گیرند تا از بروز مشکلاتی مانند ذات الریه، عفونت‌های قفسه سینه، برونشیت و… جلوگیری شود.
عوارض سرخک در کودکان
سرخک میتواند یک بیماری جدی برای همه گروه‌های سنی باشد. با این حال کودکان کمتر از 5 سال بیشتر در معرض عوارض ناشی از این بیماری قرار دارند. عوارض شایع سرخک در کودکان به شرح زیر است:
- عفونت گوش
از هر 10 کودک مبتلا به سرخک یک نفر در معرض عفونت گوش قرار دارد.
- اسهال
اگر عفونت به دستگاه گوارش سرایت پیدا کند ممکن است کودک دچار اسهال شود. در موارد حاد سرم زدن به کودک برای جبران مایعات از دست رفته ممکن است تجویز شود.
- عوارض شدید سرخک در کودکان
برخی از کودکان ممکن است از عوارض شدید زیر رنج ببرند:
- ذات الریه
یک عارضه جدی دیگر سرخک در کودکان است. در صورت پیشرفت میتواند به یک شرایط حاد و خطرناک تبدیل شود. ذات الریه شایع‌ترین علت مرگ و میر ناشی از سرخک در کودکان خردسال است .
- آنسفالیت
این یک عارضه نسبتا نادر است. از هر 1000 کودکی که به سرخک مبتلا میشوند، حدود 1 کودک دچار آنسفالیت (ورم مغزی) میشود. آنسفالیت میتواند منجر به تشنج شده و کودک را ناشنوا کند. در موارد حاد این عارضه با ناتوانی ذهنی کودک همراه است.
- مرگ
سرخک در کودکانی که به موقع مورد مداوا قرار نمی‌گیرند و دچار عوارض تنفسی و عصبی میشوند میتواند تهدید کننده جان آنها باشد.
- پان آنسفالیت اسکلروزان تحت حاد (SSPE)
این یکی از عوارض طولانی مدت سرخک در کودکان است. پان آنسفالیت اسکلروزان یک بیماری بسیار نادر است که به دلیل ابتلا به ویروس سرخک در دوران کودکی میتواند سیستم عصبی مرکزی را از بین ببرد.
SSPE معمولاً 7 تا 10 سال پس از ابتلای فرد به سرخک ایجاد میشود، حتی اگر به نظر برسد که کودک کاملاً از بیماری بهبود یافته است.
واکسن سرخک در کودکان
برای پیشگیری از عوارض سرخک بهتر است واکسیناسیون به موقع انجام شود. واکسن سرخک در دو دوز برای کودکان در نظر گرفته میشود. تزریق اولین دوز واکسن سرخک ۱۲ ماهگی خواهد بود و دومین دوز از یک سال به بالا و حدود 18 ماهگی تزریق میشود. واکسیناسیون سرخک ایمنی زیادی را برای کودک شما در مقابله با این ویروس ایجاد خواهد کرد. تزریق به موقع واکسن سرخک میتواند چیزی بالای ۹۵ درصد کودکان را در برابر این ویروس محافظت کند.
عوارض واکسن سرخک در کودکان
اکثر کودکان هیچ عارضه جانبی خاصی پس از تزریق واکسن دریافت نخواهند کرد. با این وجود ممکن است در برخی از کودکان عوارض خفیفی به صورت زیر مشاهده شود:
- درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق واکسن
- تب
- بثورات خفیف
- واکنش‌های آلژیک
- تورم زبان و گلو
- سفتی موقت در مفاصل
تشنج یکی از عوارض جانبی نادر است که در اثر تب بالا ممکن است مشاهده شود. مراقبت از کودک بعد از واکسن میتواند میزان بروز عوارض را به شدت کاهش دهد.
درمان سرخک در کودکان
سرخک یک بیماری ویروسی است و همانطور که می‌دانید بیماری‌های ویروسی برخلاف بیماری‌های باکتریایی به آنتی بیوتیک نیاز ندارند در واقع باید کمی صبر کرد تا کودک دوره بیماری را پشت سر بگذارد. بنابراین هیچ درمان خاصی برای سرخک وجود ندارد. استفاده از داروهای ضد التهاب و تب مانند استامینوفن، ایبوپروفن و… زیر نظر پزشک توصیه میشود. این داروها باعث تسهیل دوران نقاهت خواهند شد.
درمان خارش سرخک در کودکان
در صورت بروز خارش پوست مرطوب کننده‌های موضعی پوست تجویز میشود. آلوئه ورا یکی از مرطوب کننده‌های طبیعی برای رفع خارش التهاب و قرمزی پوست است. شما میتوانید برای درمان خارش سرخک در کودکان خود از آن بدون نگرانی استفاده کنید.
درمان خانگی سرخجه کودکان
برای کمک به درمان سرخک در کودکان بهتر است به آنها اجازه دهید تا استراحت کافی داشته باشند. بدن کودک را هیدراته نگه دارید و به او مایعات و آب زیاد بدهید. برای کودکانی که نمی‌توانند به راحتی مایعات را به صورت خوراکی دریافت کنند ممکن است پزشک سرم تراپی در منزل را توصیه کند. مرتب دمای بدن کودک را چک کنید و از کمپرس های خنک و تب‌برها برای کنترل تب استفاده نمایید.
سخن آخر
اگر فکر می‌کنید کودک شما ممکن است سرخک داشته باشد باید فورا با پزشک تماس بگیرید. سرخک را از روی علائم کودک شما تشخیص می‌دهد و در برخی موارد با نمونه برداری از بینی، گلو یا آزمایش ادرار آن را تایید خواهد کرد. گاهی ممکن است کودک نیاز به آزمایش خون نیز داشته باشد.
اگر نمی‌خواهید افراد در اتاق انتظار را آلوده کنید، به کلینیک نروید. در عوض، با مرکز خدمات پرستاری تهران درمان تماس حاصل نمایید تا در اسرع وقت از حضور پزشکان و پرستاران متخصص و مجرب این مرکز بهره‌مند شوید. ویزیت پزشک عمومی و متخصص، تزریقات در منزل، اعزام پرستار و… تنهای بخشی از خدمات ارائه شده توسط مرکز خدمات پرستاری تهران درمان است. این مجموعه سال‌ها تلاش خود را در جهت ارتقاء خدمات درمانی و مراقبتی مطابق با علم روز دنیا به کار برده تا بتواند به بهترین شکل پاسخگوی نیاز مددجویان و متقاضیان باشد.
جهت آگاهی از خدمات این مرکز میتوانید به پیج اینستاگرام تهران درمان مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط این مرکز اطلاعات لازم را کسب نمایید؛ همچنین میتوانید به اطلاعات تماس تلفنی، مشاوره رایگان آنلاین و مشاوره حضوری، در صفحه (تماس با ما)، دسترسی داشته باشید.
