مشکلات گوارشی در سالمندان

افزایش سن عملکرد برخی از اندام‌های بدن به ویژه سیستم گوارشی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، با این وجود بسیاری از تغییرات مرتبط با افزایش سن در دستگاه گوارش تهدید‌کننده زندگی نیستند، اما می‌توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی عزیزان سالمند شما تأثیر بگذارند. افراد در سنین بالا ممکن است دچار تغییراتی در معده، مری، روده بزرگ و روده کوچک شوند. هر شرایطی که بر بلع، غذا خوردن یا هضم غذا تأثیر بگذارد، به عنوان یک اختلال گوارشی در نظر گرفته می‌شود. اگرچه چنین مشکلاتی می‌توانند در هر سنی وجود داشته باشد، اما در افراد مسن شایع‌تر است. آشنایی با مشکلات رایج دستگاه گوارش می‌تواند به شما در مراقبت از عزیزتان کمک کند.

 دیسفاژی (مشکل یا ناراحتی در هنگام بلع)، رفلاکس معده به مری، سرطان معد، سندرم روده تحریک‌پذیر، انسداد روده و یبوست از رایج‌ترین مشکلات گوارشی در سالمندان هستند که ممکن است با علائم مختلفی مانند درد، تب، اسهال و استفراغ همراه باشند. مسائل گوارشی به ویژه برای سالمندان چالش برانگیز است و درمان و کنترل چنین شرایطی ممکن است برای مراقبان خانواده نیز دشوار باشد به خصوص اگر آن‌ها ندانند چگونه از عزیزان مبتلا به ناراحتی‌های گوارشی مراقبت کنند. مراقبت از عزیزان سالخورده می‌تواند برای خانواده‌هایی که تخصص یا آموزش حرفه‌ای در این زمینه ندارند یک چالش اساسی محسوب شود، اما نباید به تنهایی با این چالش روبرو شد. با استخدام پرستار سالمند از مراکز خدمات پرستاری معتبر مانند مرکز خدمات پرستاری تهران درمان می‌توان به خوبی چنین شرایطی را مدیریت کرد و به بهبود سلامتی و تسریع روند درمان سالمندان کمک نمود. در این مقاله مهمترین مشکلات گوارشی در سالمندان مورد بررسی قرار گرفته تا شما بتوانید به اطلاعات مفیدی در این زمینه دست پیدا کنید. پس به خواندن ادامه دهید.

علائم انسداد روده در سالمندان

یکی از مهمترین مشکلات گوارشی در سالمندان انسداد روده است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که مسیر عبور غذا یا مایعات از روده کوچک یا روده بزرگ مسدود شود. دلایل مختلفی در انسداد روده نقش دارند. این ممکن است به دلیل نوار‌های بافت فیبری حفره شکم باشند که به دلیل جراحی شکم یا لگن ایجاد شده‌اند. مصرف برخی دارو‌های خاص، فتق، سرطان روده بزرگ، ابتلا به بیماری‌های مانند دیورتیکول (برآمده شدن کیسه‌های کوچک در امتداد بافت پوششی روده بزرگ)، بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون، مدفوع نهفته و پیچ خوردگی روده بزرگ همگی در انسداد روده نقش دارند. درمان به موقع می‌تواند از آسیب‌های جدی به روده پیشگیری کند. اگر مراقبت‌های پزشکی به سرعت آغاز شوند، انسداد روده به راحتی قابل درمان است. هر کدام از علائم زیر یک هشدار برای افراد مسن محسوب می‌شوند:

• درد شکم به صورت گرفتگی متناوب عضلانی اتفاق می‌افتد
• دل پیچه‌هایی که در اطراف ناف احساس می‌شود
• اطراف معده دچار سوزش شده و دردناک می‌شوند
• سالمند دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شود
• شکم ورم می‌کند و یا ممکن است سر و صدای شکمی ایجاد شود
• از دست دادن اشتها، تب، درد‌های خفیفی که هر چند وقت یکبار احساس می‌شوند
• یبوست و عدم دفع ادرار نیز از علائم اورژانسی انسداد روده در افراد سالخورده می‌باشند

علت سرگیجه و حالت تهوع در سالمندان

یکی دیگر از مهمترین مشکلات گوارشی در سالمندان حالت تهوع است که ممکن است به دلیل سرگیجه به وجود آید. بسیاری از افراد مسن که سرگیجه و حالت تهوع را تجربه می‌کنند هنگامی که سر خود را به سمت بالا یا پایین حرکت می‌دهند یا زمانی که در رختخواب دراز می‌کشند و غلت می‌زنند، علائم سرگیجه را تجربه می‌کنند. سرگیجه معمولاً در عرض 15 تا 20 ثانیه برطرف می‌شود، اما ممکن است این عارضه باعث تهوع، استفراغ، نیستاگموس (حرکات سریع و غیرارادی چشم)، احساس سبکی سر و حتی غش شود. در کل سرگیجه و حالت تهوع در سالمندان به دلایل زیر اتفاق می‌افتند:

• سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم یا BPPV: این شایع‌ترین علت سرگیجه در افراد مسن است. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که کریستال‌های کربنات کلسیم در اندام‌های گوش داخلی از غشای ژلاتینی که معمولاً آن‌ها را در جای خود نگه می‌دارند جدا شوند. هنگامی که این کریستال‌ها آزادانه شناور می‌شوند، می‌توانند به اشتباه سلول‌های مو را در کانال گوش فعال کنند و در نتیجه زمانی که موقعیت سر یا بدن تغییر پیدا می‌کند، یک احساس کوتاه و اغلب شدید سرگیجه ایجاد می‌شود.
• انحطاط پیشرونده ستون فقرات: دلیل شایع دیگر برای سرگیجه در افراد مسن، انحطاط پیشرونده ستون فقرات، به ویژه ستون فقرات گردنی است. وقتی گردن به دلیل سیر طبیعی پیری و یا به دلیل آرتروز تحلیل می‌رود، به راحتی حرکت نمی‌کند و می‌تواند پیام‌های خطایی در مورد موقعیت سر به مغز ارسال کند. وقتی بین حسگر‌های گردن، بینایی و سیستم دهلیزی ناهماهنگی حسی وجود داشته باشد، پیامد آن سرگیجه، حالت تهوع وعدم تعادل است که می‌تواند منجر به زمین خوردن شود.
• تنظیم غیر طبیعی فشار خون: این مشکل در میان افراد مسن شایع است. افت فشار خون ارتواستاتیک (وضعیتی) ناشی از فشار خون پایین است و سرگیجه یکی از علائم کلیدی آن است. اگر سالمند هنگام برخاستن سریع احساس سرگیجه یا سبکی سر کند، دچار افت فشار خون ارتواستاتیک شده است. این حالت معمولاً در عرض چند ثانیه تمام می‌شود.
• اضطراب و سایر اختلالات سلامت روان: نیز می‌توانند باعث سرگیجه شوند. سالمندانی که نگران از دست دادن تعادل خود هستند، سرگیجه و حالت تهوع را بیشتر تجربه می‌کنند.
• مصرف برخی دارو‌ها: برخی دارو‌ها عارضه جانبی مانند سرگیجه و حالت تهوع دارند. مهارکننده‌های ACE، مسدودکننده‌های بتا و مسدودکننده‌های کانال کلسیم، دارو‌های رایج فشار خون هستند که برای بیماران مسن تجویز می‌شوند. این دارو‌ها ممکن است با عوارضی چون سرگیجه و حالت تهوع همراه باشند. علاوه بر این، مصرف و تداخل چندین دارو به صورت همزمان نیز می‌تواند با بروز چنین علائمی همراه باشد.

علائم سرطان معده در سالمندان

سرطان معده از دیگر مشکلات گوارشی در سالمندان است. سرطان معمولاً از سلول‌های لایه‌های داخلی معده شروع شده و به عمق دیواره معده گسترش می‌یابد. سرطان معده بیشتر افراد مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دو سوم افرادی که به این بیماری مبتلا هستند بالای 65 سال سن دارند. تشخیص سرطان معده در مراحل اولیه ممکن است دشوار باشد و علائم آن با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود، از همین رو این مشکل اغلب دیر تشخیص داده می‌شود. علائم اولیه سرطان معده در سالمندان شامل موارد زیر است:

 سوزش سر دل

• درد بالای شکم و معده
• حالت تهوع و استفراغ خونی
• از دست دادن اشتها
• احساس سیری بسیار در طول وعده‌های غذایی
• مشکلات بلع
• دردناک شدن قفسه سینه
• جمع شدن باد معده در شکم

علائم و نشانه‌های پیشرفته بعدی ممکن است شامل کاهش وزن، زرد شدن پوست و سفیدی چشم، استفراغ، مشکل در بلع و وجود خون در مدفوع و … باشند. سرطان ممکن است از معده به سایر قسمت‌های بدن، به ویژه کبد، ریه‌ها، استخوان‌ها، پوشش داخلی شکم و غدد لنفاوی گسترش یابد. علت اصلی سرطان معده هنوز به درستی مشخص نیست، با این وجود برخی از عوامل مانند عفونت هلیکوباکتر پیلوری، زخم معده، متاپلازی، نازک شدن پوشش معده در اثر التهاب طولانی مدت آن، پولیپ معده، کم خونی و کمبود ویتامین ب ۱۲ و برخی شرایط ژنتیکی در این زمینه مقصر هستند.

اگر سرطان معده مانند دیگر مشکلات گوارشی در سالمندان در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود، با درمان به موقع می‌توان شرایط را کنترل کرد و از پیشرفت و عود بیماری جلوگیری نمود. ویزیت سالمندان در منزل یا مراکز درمانی می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کند.

درمان خانگی دل درد سالمندان

دل درد ممکن است به دلیل انواع مشکلات گوارشی در سالمندان رخ دهد، بنابراین تشخیص علت دل درد اولین گام اساسی برای درمان آن است. سوء هاضمه، عدم تحمل لاکتوز، گلتون، زخم معده و فشار عصبی مهمترین دلایل دل درد در سالمندان هستند. بنابراین تغییر در سبک زندگی، پیروی از یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و سالم، دور نگه داشتن سالمندان از شرایط استرس‌زا و… راهکار‌های اولیه برای کنترل دل درد سالمندان هستند. اگر به دنبال درمان‌های خانگی برای دل درد در سالمندان هستید، گیاهان دارویی زیر به شما پیشنهاد می‌شوند:

• دمنوش زنجبیل: این گیاه غنی از آنتی اکسیدان است وبه دلیل خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی که دارد می‌تواند در کاهش تهوع، استفراغ و دل درد سالمندان مؤثر باشد.
• شیرین بیان: چای ریشه شیرین بیان می‌تواند علائم گوارشی که باعث دل درد در سالمندان می‌شوند را بهبود دهد.
• تخم کتان: اگر علت درد شکم سالمندان یبوست و سختی دفع باشد، تخم کتان باعث بهتر شدن حرکت روده و راحتی دفع خواهد شد.
• چای بابونه: این یک تسکین‌دهنده ضد التهابی است که با شل کردن عضلات معده به کاهش درد و گرفتگی آن‌ها کمک می‌کند.

سخن پایانی

مشکلات گوارشی در سالمندان می‌تواند نه تنها برای آن‌ها آزاردهنده باشد بلکه موجب نگرانی و استرس سایر اعضای خانواده شود، به خصوص زمانی که نمی‌دانید علت دقیق چیست و چه مراقبت‌هایی برای سالمند شما ضروری است. در این صورت با مراجعه مرکز خدمات پرستاری تهران درمان می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل توسط پزشکان متخصص و مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای زیر نظر پرستاران با تجربه و با دانش این مجموعه بهره‌مند شوید.

بهبود سلامت و کیفیت مددجویان مهمترین تعهدی است که پرسنل حرفه‌ای این مجموعه خود را ملزم به اجرای آن می‌دانند. جهت آگاهی از خدمات این مرکز می‌توانید به پیج اینستاگرام تهران درمان مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط این مرکز اطلاعات لازم را کسب نمایید؛ همچنین میتوانید به اطلاعات تماس تلفنی، مشاوره رایگان آنلاین و مشاوره حضوری، در صفحه (تماس با ما)، دسترسی داشته باشید.