نارسایی کلیه در سالمندان

نارسایی کلیه نوعی بیماری مزمن کلیوی محسوب میشود. وقتی عملکرد کلیه‌ها ضعیف شده و ناتوانی آنها به مرور زمان بیشتر شود این اتفاق رخ می‌دهد. همانطور که می‌دانید کلیه‌ها مواد زاید و مایعات اضافی خون را تصفیه کرده و از طریق ادرار دفع می‌کنند. زمانی که توانایی این بخش از اندام بدن به دلیل افزایش سن یا بیماری‌های مختلف کمتر شود بخش زیادی از مایعات، الکترولیت‌ها و مواد زائد در بدن باقی می‌مانند. تجمع این نوع مواد میتواند آسیب جدی به کلیه‌ها برساند و در مراحل حاد فرد برای ادامه زندگی به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز خواهد داشت. نارسایی کلیه در سالمندان بسیار شایع است. این بیماری در ابتدا بدون علامت یا نشانه خاصی ظاهر می شود، اما با پیشرفت بیماری فرد علائم مختلفی مانند حالت تهوع و استفراغ، ورم پا، اسپاسم عضلانی و… را تجربه خواهد کرد.

از همین رو مراقبت محافظه‌کارانه جهت کنترل علائم بسیار اهمیت دارند. در واقع اگر علائم به سرعت تشخیص داده شوند، اقدامات درمانی تأثیر بیشتری در روند بهبودی بیمار خواهند شد. کلیه‌ها اندام‌های کوچک اما حیاتی بدن هستند که عملکرد صحیح سایر اندام‌های دیگر کمک کرده و در کل میتوانند موجب افزایش و حفظ سلامت عمومی بدن شوند. با افزایش سن این مسأله اهمیت بیشتری پیدا میکند. بنابراین اگر عزیز سالمند شما به تازگی از درد پهلوها شکایت کرده یا به دلیل سابقه بیماری، شما به نارسایی یا هرگونه بیماری مزمن کلیوی مشکوک هستید، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.

البته شما می توانید ویزیت سالمندان در منزل را از مراکز خدمات پرستاری قابل اعتماد و شناخته شده مانند مرکز خدمات پرستاری تهران درمان درخواست نمایید تا مجبور نباشید برای مراجعه سالمند به مراکز درمانی ساعتها در ترافیک یا مطب دکتر انتظار بکشید. اگر نارسایی کلیه در سالمندان یکی از مهمترین دغدغه‌های شما برای نگهداری از والدین خود میباشد، با ادامه مقاله زیر همراه باشید. در اینجا سعی شده تا علائم و چگونگی درمان این اختلال در سالمندان به صورت کامل مورد بررسی قرار داده شود.

نارسایی مزمن کلیه در سالمندان

علت اینکه نارسایی کلیه در سالمندان بسیار مشاهده میشود این است که علائم اولیه بیماری نهفته هستند و زمانی خود را نشان خواهد داد که بخش زیادی از بافت کلیه‌ها را در بر گرفته باشند. بنابراین همانطور که گفته شد شناسایی علائم بسیار مهم است. در زیر برخی از مهمترین علائم نارسایی مزمن کلیه در سالمندان آورده شده است:

• کم شدن ناگهانی اشتها
• احساس بی حالی و خستگی
• حالت تهوع و استفراغ
• کاهش میزان ادرار در طول روز
• ورم و سنگینی پا به ویژه در ناحیه مچ
• بالا رفتن فشار خون
• سردرد
• مشکل در هنگام خوابیدن
• کاهش هوشیاری و توانایی ذهنی
• اسپاسمهای عضلانی
• خارشهای مداوم
• درد قفسه سینه به دلیل تجمع مایعات در اطراف دیواره قلب
• تنگی نفس عکس ناشی از انباشته شدن مایعات در ریه

البته بروز این علائم تنها به بیماری کلیوی مربوط نمیشود. بسیاری از بیماریها نیز میتوانند چنین علائمی را ایجاد کنند. اگر والدین سالخورده شما شرایط خاص پزشکی دارد که احتمال ابتلا به بیماریهای کلیوی را افزایش میدهد با مشاهده هر کدام از این علائم باید بلافاصله به پزشک مراجعه نموده تا آزمایش ادرار خون و سایر ارزیابیهای تشخیصی انجام شوند.

نکته مهم: بیماری مزمن کلیوی منجر به کاهش امید به زندگی میشود. البته عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت و مرحله بیماری در این زمینه تأثیرگذار هستند. افزایش سن و مشکلات سلامتی میتوانند توانایی فرد را برای تحمل بیماری کلیوی کمتر کنند.

علائم عفونت کلیه در سالمندان

نارسایی کلیه در سالمندان میتواند به دلیل وجود یک عفونت درمان نشده باشد. عفونت کلیه‌ها یک بیماری دردناک و آزاردهنده است که به دلیل عفونت سیستیت ایجاد میشود. این یک عفونت رایج مثانه است، البته همه افرادی که مبتلا به سیستیت هستند دچار عفونت کلیه نمی‌شوند، اما در برخی موارد به دلیل حرکت باکتری از مثانه به سمت یک یا هر دو کلیه ممکن است این عارضه اتفاق بیفتد. با این وجود این تنها علت عفونت کلیه در سالمندان نیست. عدم رعایت بهداشت شخصی هنگام توالت رفتن، داشتن دیابت، سیستم ایمنی ضعیف و سنگ کلیه همگی میتوانند افراد مسن را در معرض عفونت کلیه قرار دهند. اگر سالمند شما دچار عفونت کلیه شده باشد علائم پس از چند ساعت به شکل زیر خواهند بود:

• تب و لرز
• احساس درد در کمر و پهلوها
• تکرر ادرار و نیاز به دفع ادرار بیش از حد معمول
• احساس درد و سوزش هنگام ادرار کردن
• تغییر رنگ و کدر شدن ادرار
• وجود خون در ادرار
• بدبو شدن ادرار

در صورت بروز هر کدام از این علائم باید به پزشک مراجعه کرد. افرادی که مسن هستند یا بیماری زمینهای دارند ممکن است به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز داشته باشند. در بسیاری موارد درمان از طریق آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک امکان‌پذیر است، اما اگر عفونت کلیه‌ها به موقع درمان نشود، میتواند به شرایط حاد و خطرناکی مانند نارسایی کلیه در سالمندان منجر شود.

کوچک شدن کلیه در سالمندان

یکی دیگر از مشکلاتی که مربوط به بیماریهای کلیوی در سالمندان است کوچک شدن کلیه یا همان آتروفی کلیه میباشد. در حالت طبیعی کلیه‌ها حدود ۹ تا ۱۲ سانتیمتر طول و ۴ تا ۶ سانتیمتر عرض دارند. در واقع کلیهها به اندازه یک مشت دست میباشند. کوچک شدن کلیه به این معنی است که کلیه کمتر از حد طبیعی کار میکند. مشکلات مادرزادی که از بدو تولد اتفاق می‌افتند، خونرسانی کم به کلیه‌ها، از دست دادن نفرون‌ها، عفونتهای مزمن و انسداد کلیه از مهمترین دلایل کوچک شدن این بخش از اندام داخلی بدن میباشند. کاهش اندازه کلیه میتواند باعث نارسایی کلیه در سالمندان شود. کوچک‌تر شدن کلیه‌ها با علائمی از جمله درد هنگام ادرار کردن، دردناک شدن شکم، پهلوها و کمر، دفع زیاد ادرار، احساس کسالت و خستگی همراه است. سایر علائم این اختلال میتوانند مانند دیگر بیماریهای مزمن کلیوی باشند. برای تشخیص دقیق آتروفی کلیه پزشک درخواست آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی خواهد داشت.

در واقع این تصویربرداری‌ها باعث میشوند تا پزشک بتواند راحتتر علت کوچک شدن کلیه در یک طرف یا هر دو طرف بدن را تشخیص دهد. پس از شناسایی علت کوچک شدن کلیه‌ها در سالمندان درمان آغاز می‌شود ممکن است عفونت باعث بروز این مشکل شده باشد در این صورت آنتی بیوتیکها می‌توانند مؤثر بوده و به تقویت عملکرد کلیه‌ها کمک کنند. در موارد حاد که کلیه‌ها به دلیل کوچک شدن توانایی خود را از دست میدهند دیالیز و پیوند کلیه توصیه خواهد شد.

درمان نارسایی کلیه در سالمندان

درمان‌هایی برای بهبود نارسایی کلیه در سالمندان وجود دارد. هدف از این درمانها این است که با کاهش پروتئین در ادرار، کنترل سطح فسفر، کنترل دیابت، کاهش فشار خون و بهبود سطح کلسترول، بیماریهای مزمن کلیوی در سالمندان را کنترل کرد و به بهبود شرایط کمک نمود. درمان نارسایی کلیه در سالمندان به صورت زیر خواهد بود:

• پزشک ممکن است همزمان از چندین داروی مختلف برای درمان بیماری کلیوی استفاده کند یا دارویی‌هایی که سالمند از قبل مصرف می‌کرده را تغییر دهد. بنابراین اولین قدم این است که به داروهای عزیزان سالمند خود نگاه کرده و درمورد آنها با پزشک مشورت نمایید تا مشخص شود، آیا داروهایی را که سالمند مصرف میکند نیاز به کاهش یا قطع کامل دارند یا خیر. برخی از داروهایی که میتوانند مشکلاتی را برای سلامت کلیه‌ها ایجاد کنند، شامل رقیق کننده‌های خون، آنتی بیوتیکها، آنتی هیستامینها و ایبوپروفن هستند.
• همچنین ممکن است پزشک از سالمند شما بخواهد که قرص‌های آهن، مکملهای ویتامین یا داروهایی که سطح فسفات را کاهش میدهند را مصرف کند.
• رژیم غذایی سالمند باید به دقت بررسی شود تا میزان پروتئین، پتاسیم و فسفر مصرفی روزانه مشخص شود. در صورت لزوم هر سه این مواد ممکن است نیاز به کاهش در رژیم غذایی سالمند داشته باشند.
• اگر کاهش عملکرد و نارسایی کلیه در سالمندان به دلیل عدم تعادل مایعات یا الکترولیتها باشد، میتوان با تغییر مصرف آب یا مصرف الکترولیتهای اضافی با آن مقابله کرد.
• برای مشکلات کلیوی جدی‌‍تر، دیالیز موقت ممکن است به جلوگیری از عوارض شدید کمک کند.

برای کسانی که نگران اختلال عملکرد کلیه در سالمندان هستند، مهم است که مطمئن شوند سالمند تحت مراقبت درست غذا میخورد، بیش از حد دارو مصرف نمی‌کند و به طور منظم به پزشک مراجعه میکند تا هر گونه عفونت دستگاه ادراری یا مشکلات بیاختیاری سریع مورد بررسی قرار گیرند. در واقع اینها بهترین راه برای جلوگیری از بزرگتر شدن یک موضوع کوچک کلیوی است. اگر خودتان فرصت کافی برای رسیدگی به همه این موارد را ندارید، می توانید پرستار سالمند برای مراقبت هرچه بهتر از عزیزان خود در منزل استخدام کنید.

سخن پایانی

با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماریهای مجاری ادراری و کلیوی بیشتر میشود. اگر به سرعت به بیماری کلیوی رسیدگی نشود، میتواند منجر به مشکلات بسیار جدی شود. درمان صحیح و تشخیص زودهنگام میتواند عملکرد کلیه‌ها را افزایش دهد. یکی از شایعترین علل کاهش عملکرد کلیه در بیماران مسن دیابت است. حتی اگر دیابت شما به خوبی کنترل شده باشد، دیابت میتواند به اعصاب و رگهای خونی کلیه آسیب برساند. عفونت، مشکلات بی اختیاری ادرار، فشار خون بالا، انسداد شریان کلیوی و… همگی میتوانند خونرسانی به کلیه‌ها را کاهش دهند و در نهایت منجر به نارسایی کلیه در سالمندان شوند. اگر سلامت سالمندان دغدغه برای شما محسوب شود باید در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک سریع به پزشک مراجعه نمایید.

اگر شرایط سالمند شما به گونه‌ای است که مراجعه به مراکز درمانی برای شما سخت است، می‌توانید با مرکز خدمات پرستاری تهران درمان تماس حاصل نمایید تا در اسرع وقت پزشکان متخصص و مجرب این مرکز ویزیت در منزل و مشاوره‌های لازم را برای سالمند شما انجام دهند. سالها خدمت صادقانه و تعهد در قبال سلامت مددجویان باعث شده تا این مجموعه در لیست برترین مراکز خدمات پرستاری قرار بگیرد.

جهت آگاهی از خدمات این مرکز می‌توانید به پیج اینستاگرام تهران درمان مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط این مرکز اطلاعات لازم را کسب نمایید؛ همچنین میتوانید به اطلاعات تماس تلفنی، مشاوره رایگان آنلاین و مشاوره حضوری، در صفحه (تماس با ما)، دسترسی داشته باشید.