بی خوابی در سالمندان

هر کسی ممکن است یک شب بی قرار یا بی خوابی را تجربه کرده باشد، اما اگر این بی خوابی‌ها ادامه داشه باشند، می‌توانند به شدت بر سلامت و رفاه عمومی فرد تأثیر بگذارد. با افزایش سن، این می‌تواند به یک مشکل بزرگ تبدیل شود. بی خوابی یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب در سالمندان است. حدود 48 درصد از افراد مسن علائم بی خوابی را تجربه می‌کنند. فرد مبتلا به بی خوابی در به خواب رفتن و ماندن در خواب مشکل دارد. نداشتن خواب کافی در شب می‌تواند باعث خواب آلودگی در طول روز و اختلال در فعالیت‌های روزانه شود.

با افزایش سن، بدن تغییرات زیادی را تجربه می‌کند. این تغییرات به طور قابل توجهی بر کیفیت و الگوی خواب ما تأثیر می‌گذارند. در واقع با افزایش سن، بدن دیگر مانند گذشته نمی‌تواند سیستم خواب و بیداری را به درستی پردازش کند. تغییرات هورمونی مهم‌ترین بی خوابی در سالمندان هستند. به عنوان مثال هورمونی به نام ملاتونین در افراد مسن کمتر تولید می‌شود. این هورمون نقش مهمی در تنظیم و کیفیت خواب دارد. علیرغم این واقعیت که حدود نیمی از افراد مسن دچار بی خوابی هستند، ولی کمتر تحت درمان قرار نمی‌گیرند و مداخلات غیر دارویی توسط پزشکان مراقبت‌های بهداشتی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مراقبت‌های پزشکی، تغییر در سبک زندگی، احساس امنیت و آرامش بیشترهمگی مهمترین عواملی هستند که می‌توانند بر کیفیت خواب سالمندان تأثیر‌گذار باشند. به طور حتم حضور پرستار سالمند برای نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل یا یک مراقب دلسوز و آگاه نقش مهمی در این زمینه خواهد داشت. تماس با مراکز خدمات پرستاری قابل اعتماد از جمله مرکز خدمات پرستاری تهران درمان می‌تواند کمک خوبی برای شما در این زمینه باشد.

در این مقاله به بررسی علل بی خوابی در سالمندان و درمان غیردارویی و دارویی بی خوابی می‌پردازیم.

اختلالات خواب در سالمندان

چرخه خواب و بیداری یک الگوی ظریف است که توسط ریتم‌های شبانه روزی بدن اجرا می‌شود. این ریتم‌ها تغییرات فیزیکی، ذهنی و رفتاری در مغز هستند که تقریباً از یک چرخه 24 ساعته پیروی می‌کنند. هر فردی در یک چرخه 24 ساعت از شبانه روز به 8 ساعت خواب مفید نیاز دارد. بروز بی خوابی یا کم خوابی در مردان و زنان مشابه است، اما در مردان 85 سال و بالاتر این نوع اختلالات بیشتر دیده می‌شود. با این وجود مشکلات خواب در افراد مسن بخش طبیعی پیری نیست. اینکه افراد مسن به خواب کمتری نیاز دارند یا نمی‌توانند خواب مورد نیاز خود را داشته باشند، نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. در حال حاضر هیچ استاندارد مشخصی برای اینکه چقدر خواب در افراد مسن طبیعی است، وجود ندارد. در واقع میزان خواب در سالمندان بر اساس وضعیت پزشکی و سلامت روان و ذهن آن‌ها متفاوت است.

اختلالات خواب در افراد مسن شامل هرگونه اختلال در الگوی خواب است. این می‌تواند شامل مشکلات چرت زدن‌های طولانی مدت، خواب بیش از حد، یا رفتار‌های غیرعادی هنگام خواب، مشکل در تشخیص شب و روز، صبح خیلی زود بیدار شدن و بیدار شدن اغلب در طول شب باشد. البته یک فرد سالم 70 ساله ممکن است چندین بار در طول شب از خواب بیدار شود بدون اینکه بیماری خاصی داشته باشد. اختلالات خواب در افراد مسن ممکن است به دلیل یکی از موارد زیر باشد:

• بیماری آلزایمر در سالمندان
• مصرف زیاد نوشیدنی‌های حاوی الکل
• تغییر در ساعت داخلی طبیعی بدن
• بیماری طولانی مدت (مزمن)، مانند نارسایی قلبی
• مصرف برخی دارو‌ها، گیاهان دارویی و مکمل‌ها
• مصرف مواد مخدر
• افسردگی (این یکی از علل شایع بی خوابی در سالمندان است)
• مشکلات ذهنی و اختلال درسیستم عصبی
• عدم تحرک و فعالیت‌های بدنی
• درد ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتریت
• استفاده زیاد از محرک‌هایی مانند کافئین و نیکوتین
• تکرر ادرار در شب

عوارض بی خوابی در سالمندان

 برخی از مطالعات نشان می‌دهند که با شروع می‌انسالی، هر فرد به طور متوسط ​​در هر دهه 27 دقیقه کاهش میزان خواب خواهد داشت. همانطور که گفته شد این کم خوابی‌ها باعث می‌شوند که سالمندان در طول شب بیشتر بیدار بمانند و در نتیجه احساس شادابی و هوشیاری آن‌ها در صبح کمتر شود. البته این تنها عارضه بی خوابی در سالمندان نیست. دیگر عوارض بی خوابی در سالمندان به شرح زیر می‌باشند:

• ایجاد اختلال و ناتوانی در انجام کار‌های روزانه
• احساس خستگی و بی حالی در طول روز
• اختلالات خلقی و تحریک‌پذیری
• مشکل در تمرکز و توجه
• افزایش احتمال سقوط و قرار گرفتن در معرض خطر تصادف
• حضور کمتر در موقعیت‌های اجتماعی و خانوادگی
• افزایش اشتها و تمایل به پرخوری
• افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، قند و فشار خون

برای شهروندان تهرانی استخدام پرستار سالمند در تجریش، زعفرانیه، تهرانپارس یا هر ناحیه دیگر از این شهر بزرگ می‌تواند کمک خوبی برای مراقبت و نگهداری از سالمندانی باشد که هر کدام از عوارض ذکر شده را تجربه می‌کنند.

علت خواب زیاد سالمند آلزایمری چیست؟

بی خوابی در سالمندانی که از مشکلات شناختی و زوال عقل رنج می‌برند، بسیار رایج است. آن‌ها ممکن است زمان زیادی را در طول روز یا شب در خواب سپری کنند. در واقع بیشتر خوابیدن یکی از ویژگی‌های رایج زوال عقل در مراحل پیشرفته است، زیرا با پیشرفت بیماری، آسیب به مغز بیشتر می‌شود و به مرور زمان عملکرد آن ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود. البته برخی دارو‌ها که برای کنترل این شرایط تجویز می‌شوند مانند دارو‌های ضد روان پریشی، دارو‌های ضد افسردگی، آنتی هیستامین‌ها و قرص‌های خواب نیز ممکن است باعث خواب آلودگی شوند.

اگر فرد در مراحل پیشرفته زوال عقل است، ممکن است به تدریج خوابش را بیشتر کند. این احتمالاً به دلیل پیشرفت دمانس (فرسایش مغز) بوده است. تجمع بتا آمیلوئید که به دلیل زوال عقل رخ می‌دهد نیز یکی دیگر از دلایل چرت زدن و خواب آلودگی در سالمندان است.

درمان بی خوابی شبانه سالمندان

برای درمان بی خوابی در سالمندان ابتدا پزشک یا ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یک شرح حال از سالمند می‌گیرد. سپس یک معاینه فیزیکی برای جستجوی علت پزشکی و تعیین نوع اختلال خواب انجام می‌شود تا مشکل به صورت اساسی مورد ارزیابی و درمان قرار گیرد. پس از بررسی همه موارد، درمان به صورت زیر انجام خواهد شد:

• تسکین درد مزمن و کنترل شرایط پزشکی مانند تکرر ادرار ممکن است خواب را در برخی افراد بهبود بخشد. به عنوان مثال درمان افسردگی اغلب بی خوابی در سالمندان را بهبود می‌بخشد.
• خوابیدن در یک اتاق ساکت که خیلی گرم یا خیلی سرد نیست و داشتن یک روال آرامش بخش قبل از خواب ممکن است به بهبود علائم عزیز سالمند کمک کند.
• کمی قبل از خواب باید از خوردن وعده‌های غذایی حجیم خودداری شود. یک میان وعده سبک قبل از خواب ممکن است مفید باشد. برای افراد مسنی که می‌توانند لبنیات مصرف کنند، شیرگرم قبل خواب توصیه می‌شود. شیر گرم خواب آلودگی را افزایش می‌دهد، زیرا حاوی اسید آمینه طبیعی و آرام بخش است.
• افراد سالخورده حداقل 3 یا 4 ساعت قبل خواب باید از مصرف محرک‌هایی مانند کافئین خودداری کنند.
• هر روز در زمان‌های منظم باید تمرینات ورزشی مناسب انجام شود. البته این تمرینات باید حدود 3 تا 4 ساعت قبل خواب انجام شوند.
• هر روز در ساعت مشخصی سالمند باید به رختخواب برود و از خواب بیدار شود.
• از تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه، تلفن همراه یا تبلت در اتاق خواب سالمند باید خودداری شود.
• سالمندان باید از مصرف دخانیات به خصوص قبل خواب اجتناب کنند.
• اگر بعد از 20 دقیقه ماندن در رختخواب سالمند نمی‌تواند به خواب رود، باید از رختخواب بلند شده و یک فعالیت آرام مانند خواندن یا گوش دادن به موسیقی انجام دهد.
• در صورت امکان از مصرف قرص‌های خواب‌آور برای کمک به خواب سالمند باید خودداری شود. این قرص‌ها می‌توانند اعتیاد‌آور باشند و در صورت عدم استفاده صحیح از آن‌ها می‌توانند به مرور زمان مشکلات خواب را بدتر کنند. پزشک باید خطرات خواب آلودگی روزانه، عوارض جانبی ذهنی (شناختی) و زمین خوردن را قبل از شروع مصرف دارو‌های خواب ارزیابی کند.

قرص خواب برای سالمندان

اگر به دنبال درمان بی خوابی در سالمندان از طریق مصرف قرص‌های خواب‌آور هستید، بهتر است قبل از هر چیز با پزشک در مورد اثرات و عوارض قرص‌ها با توجه به شرایط پزشکی سالمند خود مشورت کنید. برخی از قرص‌های خواب‌آور را نباید به صورت طولانی مدت مصرف کرد.

در هر زمانی که از قرص‌های خواب‌آور استفاده می‌شود نباید نوشیدنی‌های حاوی الکل مصرف شوند، زیرا این نوع نوشیدنی‌ها می‌توانند عوارض جانبی همه قرص‌های خواب‌آور را بدتر کنند. در کنار دارو‌های زیر توسط پزشک برای درمان بی خوابی در سالمندان تجویز می‌شوند:

• کلونازپام، لورازپام، دیازپام و سایر قرص‌های بنزودیازپین در روز‌های مختلف برای آرامش و کمک به بهبود خواب در سالمندان تجویز می‌شوند.
• دوکسپین قرص دیگری است که با مهار گیرنده‌های هیستامین به تقویت خواب سالمندان کمک می‌نماید.
• ترازودون یا دیگر دارو‌های ضد افسردگی نیز به درمان بی خوابی کمک می‌نمایند.

سخن پایانی 

بی خوابی در سالمندان به دلیل افزایش سن، زوال عقل، بیماری‌های جسمی، روحی و ذهنی، مصرف دارو و… اتفاق می‌افتد. در صورت هرگونه علائم مانند چرت زدن‌های طولانی، خستگی و بی حالی در طول روز، خواب ناکافی باید سالمند تحت درمان و مراقبت قرار بگیرد. برای این منظور می‌توانید با مرکز خدمات پرستاری تهران درمان تماس حاصل نمایید تا در اسرع وقت پرستار سالمند در منزل شمال تهران، غرب، جنوب یا هر نقطه دیگر از این شهر برای کمک به سالمند شما در محل حضور پیدا کند. این مجموعه با در اختیار داشتن کادری حرفه‌ای و مجرب از پرستاران و پزشکان متخصص تمام تلاش خود را می‌کند تا به خوبی نیاز‌های سالمند، بیمار و سایر مددجویان خود را تأمین نماید. جهت آگاهی از خدمات این مرکز می‌توانید به پیج اینستاگرام تهران درمان مراجعه کرده و در مورد خدمات ارائه شده توسط این مرکز اطلاعات لازم را کسب نمایید؛ همچنین میتوانید به اطلاعات تماس تلفنی، مشاوره رایگان آنلاین و مشاوره حضوری، در صفحه (تماس با ما)، دسترسی داشته باشید.