زونا که به عنوان هرپس زوستر نیز شناخته می‌شود، در واقع عفونت عصب و پوست اطراف آن است. تخمین زده می‌شود که از هر چهار نفر یک نفر در طول زندگی خود حداقل یک بار مبتلا به زونا خواهد شد. همه افرادی که به آبله مرغان مبتلا شده‌اند، ویروس واریسلا زوستر (VZV) را در بدن خود دارند که میتواند آنها را در معرض خطر ابتلا به زونا قرار دهد. این ویروس میتواند در بافت عصبی بدن برای سالها غیر فعال بماند. با افزایش سن امکان فعال شدن این ویروس به دلیل ضعف سیستم ایمنی بیشتر می‌شود. زونا بیماری خطرناکی است که دارای عوارض شدید و ناتوان کننده است.
بخشی از جمعیت که بیشتر در معرض خطر ابتلا به زونا هستند، افراد بالای 60 سال هستند. طبق آمار حدود نیمی از این افراد به زونا مبتلا می‌شوند. بیماری زونا در سالمندان نسبتا شایع است، از همین رو باید هر گونه علایم در آنها جدی گرفته شود. چرا سالمندان بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند؟ این در درجه اول به این دلیل است که پیری بر سیستم ایمنی افراد تأثیر میگذارد و مبارزه با عفونت را برای آنها دشوارتر میکند. رویدادهای استرس زا در زندگی، شرایط مخرب سیستم ایمنی مانند درمان سرطان و حتی سرماخوردگی می‌توانند ایمنی بدن سالمندان را تضعیف کنند.
زونا معمولاً به شکل تاول در قسمت‌های مختلف بدن سالمندان دیده می‌شود. بنابراین اگر نواری از تاول‌های دردناک را بر روی بدن سالمند خود مشاهده می‌کنید، باید بلافاصله اقدامات درمانی را آغاز نمایید. برای کمک رسانی بهتر به سالمند میتوانید درخواست ویزیت در منزل را از مراکز خدمات پرستاری معتبر مانند مرکز خدمات پرستاری تهران درمان داشته باشید. در این صورت سالمند شما در محیط امن منزل راحت‌تر میتواند مراحل درمانی خود را طی کند. در این مقاله سعی شده تا علائم زونا و درمان آن به صورت کامل مورد بررسی قرار بگیرند با خواندن ادامه مطالب زیر شما بهتر میتوانید به حفظ سلامت سالمند خود در برابر این بیماری کمک کنید.
برای مشاوره رایگان توسط مشاورین ما فرم زیر را پر کنید.(کارشناسان ما در سریع ترین زمان، با توجه به الویت درخواست ها، با شما تماس می گیرند) همچنین می توانید با شماره های 02177530617 و 02177531124 برای خدمات در تهران تماس حاصل نمایید
آیا زونا برای سالمندان خطرناک است؟
همانطور که گفته شد، زونا یک از مهمترین بیماری های سالمندان است که با تاول‌های دردناک و خارش دار همراه است. این بیماری همچنین میتواند باعث ایجاد احساس ناخوشایند کلی مانند سردرد، لرز و حالت تهوع شود. اما زونا در افراد مسن چقدر خطرناک است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، با افزایش سن، مبارزه با عفونت سخت‌تر می‌شود. این امر باعث می‌شود که افراد مسن بیشتر مستعد ابتلا به زونا باشند و احتمال بروز عوارض طولانی مدت در آنها افزایش یابد. از طرفی شرایطی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند نیز احتمال ابتلا به زونا را افزایش می‌دهند.
عوارض ناشی از زونا در افراد مسن در صورت عدم درمان میتواند منجر به مشکلات جدی و طولانی مدت سلامتی شود. این عوارض طیفی از عفونت‌های پوستی باکتریایی را شامل می‌شوند که می‌توانند باعث ایجاد اسکار و التهاب فاسیای شوند. از دست دادن شنوایی و بینایی، آنسفالیت، نوروپاتی حرکتی محیطی و نورالژی پس از تبخال (PHN) از دیگر عوارض بیماری زونا در سالمندان هستند.
زونا همچنین میتواند باعث ایجاد درد و بثورات در نزدیکی چشم شود. این امر میتواند منجر به آسیب دائمی چشم شود. اگرچه هیچ درمان قطعی برای پیشگیری از زونا وجود ندارد، اما یک برنامه درمانی اولیه میتواند درد را کاهش داده و به خشک شدن سریعتر تاول‌ها کمک کند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که زونا را میتوان در خانه درمان کرد و به ندرت نیاز به بستری شدن در بیمارستان است. آیا زونا برای افراد مسن کشنده است؟ خوشبختانه، این امر بسیار نادر است. زونا در افراد مسن به ندرت تهدید کننده زندگی است.
علائم زونا در سالمندان
معمولاً زونا فقط در یک ناحیه کوچکی از بدن یا صورت ایجاد می‌شود. شایع‌ترین محل برای بروز، اطراف خط کمر است. اکثر افراد مبتلا به زونا یک یا چند مورد از علائم زیر را دارند:
- تاول های پر از مایع
- سوزش
- درد
- سوزن سوزن شدن، خارش یا بی حسی پوست
- لرز و تب
- سردرد
- ناراحتی معده
- حساسیت به نور
- حساسیت به لمس
برای برخی افراد، علائم زونا خفیف است. ممکن است فقط کمی خارش داشته باشند. برای برخی دیگر، زونا درد شدیدی ایجاد میکند که میتواند با ملایم ترین لمس یا حتی یک نسیم آرام احساس شود.
شایع ترین اثر طولانی مدت زونا وضعیتی به نام نورالژی پس از هرپس (PHN) است. PHN یک درد عصبی طولانی مدت است و در جایی رخ می‌دهد که راش زونا حتی پس از از بین رفتن بثورات باقی مانده باشد. این عارضه میتواند ماه‌ها یا حتی سالها ادامه داشته باشد و بهبودی از زونا را در افراد مسن بسیار چالش‌برانگیز کند. در صورت مشاهده علائم بیماری زونا در سالمندان مانند تاول روی صورت، بلافاصله با پزشک صحبت کنید.
درمان بیماری زونا در سالمندان
اگر شما یا پرستار سالمند فکر می‌کنید ممکن است والدین شما زونا داشته باشند، مهم است که حداکثر سه روز پس از شروع بثورات به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند تأیید میکند که آیا عزیز سالمند شما زونا دارید یا خیر؟ پس از اطمینان او میتواند یک برنامه درمانی را تنظیم کند. اکثر موارد بیماری زونا در سالمندان را میتوان با معاینه بصری تشخیص داد. همچنین اگر شرایطی دارید که سیستم ایمنی را ضعیف میکند، پزشک ممکن است آزمایش زونا را تجویز کند. اگرچه هیچ درمانی سریعی برای زونا وجود ندارد، اما درمان زودهنگام با داروهای ضد ویروسی میتواند به رفع سریعتر تاول‌ها و کاهش درد شدید کمک کند.
زونا میتواند به خود به خود بدون درمان برطرف شود. با این وجود برخی درمان‌های زیر می‌توانند از بروز عوارض جدی‌تر پیشگیری نمایند:
داروهای ضد ویروسی
سلاح اصلی برای مبارزه با شیوع زونا داروهای ضد ویروسی هستند که به سه دسته آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر تقسیم بندی می‌شوند. در این بین آسیکلوویر میتواند تاثیر بیشتری برای درمان زونا داشته باشد. مصرف این دارو اغلب به صورت پنج دوز در روز است، البته استفاده از این میزان دوز برای بیماران مسن ممکن است کمی چالش برانگیز باشد و به همین دلیل در اکثر موارد پزشکان سه دوز از دارو را تجویز می‌کنند تا سالمندان دچار عوارض جانبی کمتری شوند.
داروهای ضد درد
داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی هستند که باعث می‌شوند تا درد کمی تسکین پیدا کند. برای دردهای جدی‌تر ممکن است به مسکن‌های اپیوئیدی یا کورتیکواستروئیدها نیاز باشد. این داروها نیز می‌توانند در افراد مسن عوارض جانبی داشته باشند، به ویژه اگر سالمندان داروهای دیگری را در کنار آن مصرف کنند.
داروهای ضد تشنج
استفاده از داروهای ضد تشنج در صورتی که سایر درمانها موثر نباشند تجویز می‌شود. از آنجا که این داروها می‌توانند باعث سرگیجه شوند، مصرف آن را در افراد باید به دقت کنترل شود. مصرف داروها درست قبل از خواب ممکن است خطر سقوط مرتبط با سرگیجه را کاهش دهد.
فنی توئین (دیلانتین)، کاربامازپین (تگرتول) و گاباپنتین (نورونتین) اغلب برای کنترل این شرایط استفاده می‌شوند.
داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
این داروها می‌توانند مکمل‌های موثری در کاهش درد زونا باشند. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای که معمولاً در درمان زونا استفاده می‌شوند، آمی تریپتیلین ، نورتریپتیلین، ایمی پرامین و دزیپرامین هستند. این داروها با دوز کم و قبل از خواب تجویز می‌شوند.
در کنار درمان‌های دارویی یک سری اقدامات خانگی نیز میتواند توسط پرستار برای درمان کنترل این بیماری انجام شوند به عنوان مثال:
در لیست غذا برای سالمندان باید مواد غذایی حاوی ویتامین A، C، B12، و E قرار داده شود.
استحمام روزانه بدون استفاده از مواد شوینده محرک میتواند به تسکین خارش و سوزش کمک نمایند
تهیه مخمر آب و جوش شیرین نیز به کاهش علائم زونا در سالمندان و تسریع بهبودی کمک خواهند کرد. کمپرس مرطوب، لوسیون کالامین و حمام کلوئیدی بلغور جو دوسر (حمام ولرم مخلوط با بلغور جو دوسر) ممکن است به تسکین خارش کمک کند.
بهترین پماد برای زونا در سالمندان
درمان های موضعی مانند کرم‌ها، پمادها و لوسیونها می‌توانند در مدیریت تحریک و خارش ناشی از زونا در سالمندان کمک کننده باشند. در زیر به برخی از مهمترین پمادهای برای درمان زونا اشاره شده است:
- پماد موپیروسین یا سوفرامایسین: برای پیشگیری از عفونت باکتریایی در اطراف بثورات میتوان از پمادهای آنتی بیوتیک موضعی مانند موپیروسین یا سوفرامایسین استفاده کرد.
- پماد اکسید روی: دارای چندین عملکرد است. مهمتر از همه، میتوان از آن به عنوان یک عامل درمانی برای زونا ، تبخال و غیره استفاده کرد. اکسید روی همچنین به عنوان یک ضد آفتاب برای محافظت از پوست عمل میکند. این پماد یک بی حس کننده موضعی خوب برای تسکین ناحیه عفونی است.
کلام آخر
زونا یک عفونت ویروسی است که بر اعصاب اثر میگذارد و باعث ایجاد بثورات دردناک می‌شود. هر فردی که آبله مرغان گرفته در معرض خطر ابتلا به زونا قرار دارد. با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد. حدود نیمی از موارد بیماری زونا در سالمندان 60 سال و بالاتر مشاهده شده است. است. اگر به دنبال درمان‌های امن و مطمئن برای سالمند خود هستید، میتوانید درخواست ویزیت سالمندان در منزل را از مرکز خدمات پرستاری تهران درمان داشته باشید. پزشکان حرفه‌ای این مجموعه تمام تلاش خود را به کار میبرند تا بتوانند اقدامات پیشگیرانه و درمانی را برای بهبودی هرچه بهتر سالمندان عزیز به کار برند. استفاده از نیروهای متخصص پرستاری در کنار پزشکان مجرب و با دانش این مجموعه باعث شده تا شما دیگر در مورد مراقبت و نگهداری از سالمند خود نگران نباشید.
